Een bibliofiele uitgave van Atalanta Pers openslaan is als het betreden van een stijlvol ingerichte toonkamer. Alles klopt eraan, waardoor men zich door de uitnodigende opmaak en het kundige bindwerk met interesse overgeeft aan de klaarstaande inhoud. Deze symbiose tussen vorm en inhoud, tegelijk de gerichtheid op poëzie en beeldende kunst, is na ruim 130 uitgaven een constante factor van betekenis. Al net zo trouw is de uitgeverij aan haar vaste thema’s gebleven zoals seizoenen en elementen, schaduwen en stenen. Er zijn kunstenaarsboeken, er is de reeks verkenningen en er zijn de dialogen waarbij dichters elkaars gedichten uitwisselen. De serie ‘Voedsel tot nadenken’ bestaat al sinds de oprichting van de uitgeverij in 1979. En komend voorjaar, maart 2022, verschijnt de vijftigste lentekaart.
De combinatie van het vertrouwde ambachtelijke werk met die van digitale technieken geeft elke uitgave een apart cachet. Het gaat de uitgeverij om zowel literaire en beeldende kwaliteit als om het ontwerp en de uitvoering van het geheel. René Bakker, de uitgever – van huis uit neerlandicus – raakte al vroeg begeesterd door typografie en fotografie. Dat laatste laat zijn sporen na in onder meer zijn fascinerende ‘fotoschilderingen’ in meerdere van zijn uitgaven. ’Drukken is soms als beeldhouwen,’ zei hij ooit tegen journalist Hub. Hubben van de Volkskrant.
Al net zo bedreven bezig in het uitgeversvak is Bakkers echtgenote Tineke. Zij is verantwoordelijk voor het handmatige bindwerk dat zij met grote vakkundigheid, gedrevenheid en perfectionisme in het eigen atelier van Atalanta Pers tot uitvoering brengt.
Al die jaren is de uitgeverij erin geslaagd aan het vlinderlogo van de Atalanta Pers invulling te geven, wetende dat juist die vlinder, de atalanta, symbool staat voor geïnspireerd werken en leven en de nooit eindigende zoektocht naar schoonheid. Geregeld worden er nieuwe bibliofiele uitgaven aangekondigd waarmee de groep trouwe liefhebbers zich kan verrijken. 
Hoe Atalanta Pers van stijlvolle toonkamer uitgroeide tot superartistieke toonzaal was in 2019 te zien bij het veertigjarig bestaan van de uitgeverij: het CODA Museum in Apeldoorn gaf bezoekers de gelegenheid om te ervaren hoe intens poëzie en kunst bij deze uitgeverij samensmelten in een tot de verbeelding sprekend resultaat.
En nog steeds vinden nieuwe bundels en boeken hun weg naar zowel particuliere afnemers als naar openbare collecties. Atalanta Pers blijft de wereld verblijden.

Atalanta Pers vervaardigt de meest wonderbaarlijke boeken.
   Toen ik mijn eigen titels - Zijne Kortstondigheid en Teruggezongen – voor het eerst onder ogen kreeg, durfde ik ze nauwelijks aan te raken, anders dan met mijn ogen. Dat voelde trouwens al heel prettig aan: oogstrelend is een goed woord in dit verband.
   Het zijn boeken voor verzamelaars. Verzamelen is een onschuldige afwijking, een restant van een ouder bewustzijn: het verzamelen gaat gepaard met het jagen op een zeldzaam object, dat tienduizend jaar geleden een vlug dier was; aldus wordt de verzamelaar atavistisch bevredigd.
   Ach, de obsessie met het uitzonderlijke exemplaar, het altijd weer aan je pijlen ontsnappende edelhert! Maar ik zou nooit boeken verzamelen die me inhoudelijk niet interesseerden.
   En nu ik dat gezegd heb: René lijkt er ook altijd weer in te slagen literair hoogstaande – ergo interessante – teksten een geheel eigen fysieke vorm te geven: een fles voor de geest, een lichaam voor de ziel. Van precies dezelfde teksten zijn natuurlijk ontelbaar veel andere manifestaties in de stoffelijke werkelijkheid denkbaar. Maar wat het werk van René zo bijzonder maakt is het feit dat je na aanschouwing van een van zijn kunstwerken zeker weet dat dit de enige steekhoudende, esthetisch verantwoorde, ja, mogelijke verschijningsvorm is…

( … ) "Maar het extraatje, het enorme surplus, zit ‘m voor mij in de adembenemend mooie uitvoering, tot en met het bindwerk! Zeg eens eerlijk, je treft dat toch niet gauw aan: mooie teksten, poëzie of anderszins, en oogstrelend beeldend werk, vormgegeven op een manier die we óók weer kunst kunnen noemen, echt, met een hele grote K."  ( … )

De Bijzondere Collecties van de Universiteitsbibliotheek Utrecht heeft een schat aan boeken gedrukt vanaf het einde van de 15^de eeuw toen de eerste boekdrukkers zich in Utrecht vestigden. Utrecht is altijd een boekenstad geweest, vanaf Ketelaer en De Leempt, Veldener, en Jan Berntsz in de beginperiode, via gerenommeerde boekdrukkers zoals De Roy, Van Paddenburgh en Halma later, tot aan Omniboek, Matrijs en Eburon in de 21^ste eeuw. In de Bijzondere Collecties bevinden zich veel (maar zeker niet alle) boeken gedrukt in Utrecht tot en met 1899, maar ook bijzondere, kostbare en zeldzame drukken vanaf 1900. In die laatste categorie is het aandeel van de Utrechtse drukkers maar beperkt, afgezien van de werken van boekdrukkers van bibliofiele uitgaven uit de provincie: Stichting de Roos in Utrecht en Atalanta Pers in Baarn.

Van Atalanta Pers heeft de Universiteitsbibliotheek de vrijwel complete serie van uitgaven vanaf 1979. Dit gaat van de relatief sobere, functionele uitgaven, nog handgedrukt en met linosneden, tot aan kunstzinnige, uitklapbare, in exotische kleuren met stemmige afbeeldingen versierde digitale uitgaven, al dan niet gedrukt op bijzonder papier en vervat in een bijzondere band of plastic foedraal. Met een boek kan je veel kanten uit, en Atalanta Pers zoekt het spanningsveld tussen leesbaarheid, functionaliteit en kunstzinnigheid. De grenzen verkennen, de marges opzoeken; het is vaak daar dat interessante dingen gebeuren.

Ik heb zelf meegewerkt aan een prachtig en uitdagend boek dat in 2016 door Atalanta Pers is uitgegeven: Psalmen van nu. Dit boek was geïnspireerd door hèt topstuk van de Universiteitsbibliotheek Utrecht, het Utrechts Psalter (Reims, ca. 830), een manuscript waarin alle 150 psalmen en 16 gezangen met pentekeningen zijn versierd. Het was een prachtig project, dat begon met gesprekken bij René en Tineke thuis en eindigde met de presentatie tijdens de tentoonstelling van Heilig schrift in het Catharijneconvent, waarin naast het Utrechts Psalter zelf ook vier bladen van Psalmen van nu te zien waren. Het bracht het oude en nieuwe weer bij elkaar, waarbij niet alleen de thematiek maar ook het vakmanschap in het vervaardigen van prachtige boeken beide werken met elkaar verbonden.

Bart Jaski, conservator handschriften en oude drukken (rariora) van de Universiteitsbibliotheek Utrecht.

"Ceci n'est pas un pipe, zegt René Magritte en hij schildert een pijp die van verf is. De vergelijking met een boek van Atalanta klopt niet echt, want dat kun je vastpakken en je kunt erin bladeren. Maar het is ook geen boek, het is een kleinood, een strak vormgegeven kunstwerk dat perfect is uitgevoerd en dat in de loop der jaren eenvoudiger en tegelijk veelvormiger is geworden, mooier en mooier, ceci est in livre!"

( … )  "Verrassend hoe de keuze van papier, lettertype, kleur, afbeeldingen, bladspiegel en bindwerk zo op elkaar afgestemd zijn opdat deze een eenheid vormen met de inhoud. De uitgaves van Atalanta Pers zijn ‘Gesamtkunstwerke’ waarbij overwogen keuzes zijn gemaakt bij elk detail. Kenmerkend voor René Bakker, die steeds de grenzen van het onmogelijke opzoekt.
Een apart woord moet gezegd worden over het oorspronkelijke bindwerk van Tineke Bakker-Overeem. Elke keer van een perfectie en creativiteit die onovertroffen is."
( … )

‘Schrijven is een beeldende kunst,’ zei dichter Allen Ginsberg eens. Natuurlijk heeft taal betekenis en een melodie, een ritme, maar ze heeft zeer zeker ook een uiterlijk. Waar een woord in een tekst staat, hoe het er staat, in wat voor een lettertype en op voor papier, het is voor schrijver én lezer allemaal van belang. Je kunt willekeurig welke publicatie van de Atalanta Pers ter hand nemen, meteen is onmiskenbaar hoe zeer zij dit aspect op waarde schat. Er worden geen concessies gedaan bij het kiezen van de materialen, wel overdacht en met een zeldzame toewijding wordt naar een manier gezocht om een tekst zo treffend mogelijk over te brengen, ieder woord, ieder teken, zo precies mogelijk op het papier te plaatsen, en zo als tekst an sich al een belevenis van jewelste te laten zijn.

Zelf maakte ik kennis met de Atalanta Pers dankzij een uitgave waaraan mijn vader had meegewerkt: poëzie van de Franse dichter André du Bouchet, vertaald door Jan H. Mysjkin. Hoe onbenullig dat ook klinkt, de tiener die ik destijds was, had er nog nooit over nagedacht dat er ook poëzie bestond die vertaald moest worden, dat er dus buiten Nederland poëzie bestond, die ook nog eens heel anders en alleen daardoor al bijzonder boeiend en aanlokkelijk was. Dat is een tweede aspect van de Atalanta Pers dat na mijn idee niet ongemoeid mag blijven: al die jaren dat zij bestaat is zij venster op een andere wereld geweest en gebleven. Dat geldt voor Buitenlandse poëzie, maar evenzeer voor de talloze ontmoetingen die door de Atalanta Pers zijn geïnitieerd. Ontmoetingen tussen dichters en beeldend kunstenaars, tussen dichters onderling, maar tussen dichters en schrijvers met nieuwe vormen van schrijven.

De intentie en toewijding om wat je maakt zo mooi mogelijk te laten zijn en elk aspect erin zo goed mogelijk tot zijn recht te laten komen, maar ook de wetenschap dat er altijd andere opties zijn, er nog zoveel te ontdekken is, volgens mij is dat de essentie van kunst en – niet toevallig- ook van de Atalanta Pers.     

"Het is alweer lang geleden (1982) dat ik via Jacques Hamelink in contact kwam met de Atalanta Pers. Voor een uit te geven bloemlezing over de 4 seizoenen (Als een boom die bloeit en overwintert) zou ik vier vignetten maken. Zo maakte ik kennis met René en Tineke Bakker en groeide er een vriendschap. Met die vriendschap groeide ook mijn bewondering voor hun samenwerking en voor wat daar allemaal uit voortkwam.
Aan een aantal van de uitgaven van Atalanta Pers mocht ik meewerken. Tot en met de prachtig vormgegeven cassette die bij mijn 80ste verjaardag het licht zag. De veelzijdigheid van René uitte zich behalve in zijn typografische vormgeving en fotografisch werk ook in de gefilmde portretten van o.a. Oei Tjeng Sit, Henri Plaat en ook van mij als onderdeel van voornoemde cassette.
Ja, het is daar in Baarn een kookpot van initiatieven in literair opzicht, in vormgeving en zeker ook in veelzijdigheid."

"Na inmiddels meer dan veertig jaar brengt de Atalanta Pers nog steeds nieuwe poëziebundels en kunstenaarsboeken uit. Ze vormen een indrukwekkende reeks, die meestal bijzondere momenten uit iemands oeuvre markeren. De prachtige opmaak, lettertypen en bindwijze zijn, in combinatie met de beeldende inbreng van René Bakker, een eerbetoon aan de poëzie en de plastische verbeelding."

( … )  "Mijn kennismaking met Atalanta pers begon met een recensie in De Volkskrant. Het betrof een boek dat bekroond was als Best Verzorgde Boek. Er stond bij, dat je het boek kon bestellen bij de mij onbekende Atalanta Pers. Dat was in 1999. Het boek “Hebben” kwam binnen. Er viel een kunstwerk in mijn brievenbus. Ik heb me direct als “vaste klant” opgegeven." ( … )

"Als ik aan de Atalanta Pers denk komen deze woorden bij me op:

Zinnenprikkelende boeken, schoonheid in vorm en inhoud. Zeer zorgvuldig gemaakte ontwerpen. Ook een erg mooie samenwerking met René! Goed oog voor literatuur, en die laten schitteren."

( … )  "Maar de reeks “Zeven Zestigers” was niet alleen een statement, hij gaf ook een nieuwe inhoud aan het begrip ‘margedrukker’: niet een begaafde amateur die in de marge van het boekenbedrijf zijn bijzondere druksels aanbiedt, maar een kritische kleine uitgever die een hoogstnodige, eigen aanvulling levert op het vaak behoudende aanbod van de grote gevestigde uitgeverijen."
( … )

Al meer dan veertig jaar verschijnen uitgaven van de Atalanta Pers. Daar mogen wij gelukkig mee zijn. In die veertig jaar zijn we met grote regelmaat verblijd met uitgaven die zowel wat de inhoud, het opgenomen beeldend werk, als de vormgeving betreft buitengewoon goed zijn verzorgd.

Het is niet voor niets dat de uitgaven van Atalanta Pers hun weg weten te vinden naar gezaghebbende bibliotheken, musea en verzamelaars.  De afgelopen jaren is in ons taalgebied Atalanta Pers naast de Belgische Ergo Pers de enige uitgever van modern bibliografisch werk en kunstenaarsboeken die solo tentoonstellingen over het eigen werk in musea mocht verzorgen.  René en Tineke verdienen alle respect en lof voor hun werk.

Zij maken het zich niet altijd makkelijk. In plaats van voort te gaan op de gebleken succesvolle weg is er de behoefte om grenzen te verkennen, op het gebied van typografie en van vormgeving. Tot waar kunnen we gaan? Is er een grens aan wat wij nog ,,boek” mogen noemen? Met de reeks ,,Verkenningen” is gepoogd om, met een aantal betrokken Atalanta-afnemers de weg naar de grenzen te bewandelen en verkennen. Een boeiende ervaring die als eerste ,,verkenningsproject” nu is beëindigd, maar wellicht – niet uniek in de Atalanta geschiedenis – nog eens een vervolg gaat krijgen.

Zijn alle uitgaven dan even dierbaar? Als ik twee uitgaven mag noemen die mij persoonlijk erg raken dan noem ik de twee Paul Celan uitgaven: Stretto uit 1995, en Er zal een gaan zijn, uit 2020. Een indrukwekkende dichter, prachtig beeldend werk van Marie-Luc Grall en materiaal keuze en vormgeving die volledig op het breekbare geheel is afgestemd. Hier is het totaal van wat bijeen is gebracht echt meer dan de simpele optelsom, en als eindproduct een uiterst autonoom werk. Klasse!

Wim Ruijgrok
Voorzitter Nederlands Genootschap van Bibliofielen

Er gaat niets boven een mooi boek. De Atalanta Pers maakt mooie boeken. (Mooi is meestal een weinigzeggende, wat luie term, hier dekt hij precies de lading.) Ze zijn door René Bakker en Tineke Bakker-Overeem zorgvuldig vormgegeven, zorgvuldig gedrukt, zorgvuldig gebonden; dat zorgvuldige zie je aan alles af. Kunstwerken, kun je zeggen, maar ik zeg liever: boeken (met een hoofdletter die je niet schrijft maar wel zegt). Boeken nodigen uit tot lezen. Voor een paar van die boeken heb ik de woorden mogen leveren, en stuk voor stuk zijn ze me dierbaar – omdat ze in materieel opzicht zo mooi zijn, mooi om te zien, mooi om vast te houden, mooi om te hebben (onderschat de hebzucht van de lezer niet), en vooral ook omdat ze gelegenheden bieden om dingen te doen die in reguliere bundels niet of moeilijk passen: reeksen over de seizoenen en de elementen, gedichten in een voor de gelegenheid uitgevonden dichtvorm die gedicteerd werd door het formaat van tekeningen van Huub Niessen, de gedichtenwisseling (een bijzondere eer) met de onvergelijkelijke H.H. ter Balkt, en op het moment Dooddoeners, een losbladige reeks gedichten. Het is een genot om aan zulke uitgaven mee te werken, zulke wegen in te kunnen slaan.