Eva Gerlach (1948) is dichter en vertaler. Ze debuteerde in 1979 met de dichtbundel Verder geen leed. In het begin oogden haar gedichten strak en regelmatig. In de loop van de jaren begon ze een vrijere versvorm te hanteren.
Gerlach is een van de meest belangrijke dichters in ons taalgebied en kreeg dan ook vele literaire prijzen, waaronder in 2010 de P.C. Hooft-prijs.
Voor de Atalanta Pers werkte ze inmiddels aan een viertal uitgaven mee.
Sasja Janssen (1968) debuteerde in 1999 in De Revisor. Ze is dichter en schrijver van romans en verhalen. Na enkele romans te hebben geschreven legde ze zich voornamelijk toe op het schrijven van poëzie. Met veel succes. Haar voorlaatste bundel, Ik trek mijn species aan (2014), werd genomineerd voor de VSB-poëzieprijs. In 2017 verscheen haar bundel Happy. Sasja Janssen woont en werkt in Amsterdam, onder andere als poëziedocent aan de schrijversvakschool.
Over het schrijfproces van groet god
Sasja Janssen: We zijn twee keer begonnen. De eerste keer bepaalden we vooraf geen onderwerp, we zouden al schrijvende aan elkaar wel zien waar we uit zouden komen. Ik begon, en deed dus de oneven nummers. Na vijf gedichten heen en weer ging onze dialoog uit elkaar lopen en zijn we opnieuw begonnen met de dialoog tussen god en mens. We hebben een korte vergadering belegd bij mij thuis en vlak erna deed Eva de eerste aanzet: ‘God groet u uit den beginne’ en vroeg mij: ‘Kan iets ontstaan?’
Na weer een gedicht of vijf zijn we elkaar via de mail vragen gaan stellen over de verdere ontwikkeling. Tot welk punt zouden we de provocatie die ontstaan was tussen mens en god laten voortduren? Zouden we vanaf gedicht 10 tot een overgave komen en dan de rollen omdraaien? Of zouden we dat juist niet doen en de afstand groter laten worden tussen mens en god? We maakten kleine plannen per groep gedichten, en zetten er in schuine letters boven waar het gedicht over ging. Uiteindelijk was mens het die het laatste woord nam, net zoals het begin voor god was, los van alle plannen die wij als dichters maakten.
Het was een helse, maar tegelijk ook een hemelse opdracht. Zoals je normaal gesproken je eigen bundel kneedt (ook geen sinecure), zo hebben we op dezelfde manier groet god geconcipieerd. Organisch reagerend, sterk vanuit ons eigen personage en onze eigen toon. Hels, omdat je niet in het hoofd van de ander zit, maar dat toch probeert om het maken te kunnen volgen. En ook omdat je dichterbij het scheppen van die ander komt dan op welke manier dan ook.
Wat me verwonderde is dat ik echte emoties voelde als ik een reactie terug kreeg. Ook boosheid. Wat maak je me nu God?! En wonderlijk, omdat ik soms bang was dat ik God teleur zou stellen in mijn ‘grootse’ menselijkheid. Ik ben nooit bang geweest dat ik Eva zelf zou teleur stellen; ik voelde een groot vertrouwen vanuit haar en een sterk gelijkwaardig gevoel om te kunnen maken wat er gemaakt moest worden.
De heftigheid, de intensiteit beviel me, ik zal het missen.
Eva Gerlach: We zaten aan je keukentafel, je kat dronk flink uit de kraan. Het moest er nu echt van komen, de tijd genaamd Bakker drong, we knepen hem, zonnen op paren, geen dialoog immers zonder. Aanbidder/aanbedene, agressor/pineut, zelf/ziel? Waarom niet god/mens, paar vol van dit + van alles; tijdmatig ook niet verkeerd, oersoep zat voor een slag in de rondte. We begonnen haastig, nieuwsgierig, vaag gevoel van enorme hart verlammende ruzie in het verschiet, en jawel hoor, en voor je het wist. God wat ontketenden we, wat lieten we ons zeggen, wie richtte onze tongen, wie werden we, wat riepen we over ons af, hoe kwamen we weg. Waar bleven we. Wat bleef over. Kracht van kwetsbaarheid, kwetsbaarheid van kracht? Kom! Weg.
Lees ook het gesprek dat beiden voeren in Poëziekrant 5 van 2018 (verschijnt in oktober 2018). Voor de inhoud van dit nummer en hoe het te bestellen, klik hier.
In een interview dat Frènk van der Linden op 6 december 2017 voor het radioprogramma 'Kunststof' had met Sasja Janssen, kwam de bundel groet god al ter sprake. Eva Gerlach leest een gedicht uit de reeks waaraan op dat moment nog gewerkt werd.
Als u dit interview wilt beluisteren, klik dan hier.
